Psikolojide Adrenal Bezi Nedir? Ne Değildir? Özellikleri Nedir?

Endokrin sistemi ya da iç salgı bezleri; hormon adı verilen salgılarını, vücudun başka bölgelerindeki hedef hücrelere ulaştırabilmek için kan içine salgılayan bezlerdir. Hormonlar davranışlar üzerinde etkilidir. Özellikle vücudun gelişim dönemlerinde ergenlik ve menopoz dönemlerinde hormonlar vücut dokularının organizasyonunda ve vücutta aniden ortaya çıkan bir değişiklikte etkili görevler üstlenirler. Öte yandan cinsel davranışlar, konsantrasyon, uyku, heyecan ve strese karşı geliştirilen tepkilerde etkilidirler. Hormonlardaki ani değişiklikler depresyon gibi ciddi bazı psikolojik rahatsızlıkların temelini de oluşturur. Vücudumuzun farklı bölgelerinde farklı görevler üstlenmiş salgı bezleri bulunmaktadır. Davranışların sebeplerini anlama adına bu bezlerin yapısı ve görevlerine değinmek faydalı olacaktır.

ADRENAL BEZİ: Böbreklerin üst kısmında adrenal bez olarak adlandırılan iki böbrek üstü bez bulunur. Böbrek üstü bezler farklı hormonların üretilmesinden sorumludurlar. Bunlardan ilki kortizol hormonudur. Bu hormon karaciğerde depolanmış olan şekerin serbest bırakılarak vücudun anında gerekli enerjiye kavuşmasını sağlar. Kortizolün yapay olarak üretilen haline kortizon adı verilir ve birçok hastalığın tedavisinde kullanılır. Kortizon kullanımının yan etkileri olduğu bilinmektedir. Böbrek üstü bezler tarafından salgılanan bir diğer hormon olan epinefrin organizmanın acil durumlara tepki verebilmesi için önemlidir. Adrenalin olarak da tanımlanan bu hormon kana karıştığında, kalp artışı ve kan basıncını arttırır, sindirimin durmasına, göz bebeklerinin büyümesine, kan dolaşımı içersin daha çok şekerin karışmasına, gerekiyorsa kanın pıhtılaşmasına ve sempatik sinir sisteminin harekete geçmesine neden olur. Böbrek üstü bezler tarafından üretilen diğer bir honnon ise norepinefrin ya da diğer adıyla noradrenalindir. Kan damarlarının büzülmesine yol açarak kan basıncını arttırır. Yaşanılan stres yaratan bir durumla ilgili metabolizmanın baş etme anlamında hazır olmasını sağlar.

KAYNAK