Intel i845 E/G Yonga Seti Incelemesi (Epox 4BEA / Epox 4G4A+ Anakartlariyla)

Sizlere Intel P2 2.4 GHz <http://www.pclabs.gen.tr/reviews/CPUs/p4/24GHz/page_1.htm> incelememizde yeni P4'ler ile bir test dizisi baslattigimizi söylemistik. Bu testimizde dizinin devami olarak merakla beklenen i845-E ve i845-G çipsetlerini inceliyoruz. Anakartlar Epox gibi kullanicilarin oldukça begendigi bir markadan da olunca bir tasla iki kus vuracagiz.
Isimlerinden de anlasilacagi gibi bu çipsetler aslinda bildigimiz i845 çipsetininin varyasyonlari. Peki nedir bu çipsetlerin özellikleri?
Her iki çipset de yeni Pentium 4'lerin 133MHz FSB'sini -533MHz Quad- destekliyor. Her iki çipset de DDR 266 MHz RAM destekliyor. ICH 2 yerini ICH 4'e birakmis. Bu, artik USB 2.0 destegimiz var demek.
Bunlar yeni çipsetlerin öne çikan özellikleri.
Simdi anakartlari inceleyerek detaylara girelim. Önce i845-E ve Epox 4BEA.
EPOX 4BEA

Resimde gördügünüz model '+' modeli. Benim inceledigim düz modeliydi ama Mascom '+' modelini de satacak. Hatta belki sadece onu satarlar.
Kartin Yapisi
Anakart, 100-133 MHz Soket 478 Pentium 4 islemcilerine destek veriyor. RAM olarak ise DDR 266 destekleniyor.
3 adet RAM slotu var ve desteklenen RAM miktari en fazla 2 GB.
Kartta 6 adet PCI slotu var. '+' modellerinde HPT 372 çipi bulunuyor. Bu sayede RAID destegi aliyoruz. HPT 472 sayesinde ayrica ATA 133 destegi de geliyor. Normalde ATA 133 destegi yok.
Kartta 6 adet USB portu destegi var. Bunlardan ikisi opsiyonel dördü entegre. Ayrica AC 97 onboard ses karti da mevcut.


Kuzey köprüsünde pasif sogutma kullanilmis. AGP slotunda klips bulunuyor
Güç konnektörü bizi rahatsiz etmeyecek bir yerde. Anakartta BIOS resetleme jumperi disinda RAM voltaj ayarini yapabileceginiz bir jumper var. BIOS'da bu özellik yok. Yani DDR RAM'inizin voltajini degistirmek isterseniz anakarttan ayarlamaniz gerekiyor. Resimde sag tarafta bu jumperi -sari renkte- görebilirsiniz.
Kartin montaji esnasinda bir sorunla karsilasmadim.
Kartin genel yapisi böyle.
Sürücüler BIOS ve Kutulama


Kutudan alisilmisin disinda bir sey çikmiyor. Sürücü CD'si, kitapçik, IDE kablolari yerli yerinde.
Bu arada resimlerde hep gördügünüz metal parçanin ne oldugunu da açiklayalim.

Bu plakadan bir tanede kasanizda var. Anakartinizin entegre parçalari -on board ses karti, USB portlari gibi- kasaniza uymayabilir. Örnegin Ses karti çikislari yatay ise ve anakartta yatay çikis varsa sorun olmaz. Ancak anakartta dikey ses çikislari varsa kasaya uymayacaktir. Uymayinca da anakarti kasaya oturtamayabilirsiniz. Bu durumda anakart üreticisi size uygun parçayi-resimdeki- saglar. Ancak eger kasanizda bu plaka sökülebilir degilse ozaman anakartinizin yaninda verilen parçayi takamazsiniz. O yüzden kasa alirken mutlaka bu kismin sökülebilir oldugundan emin olun.
Anakartin BIOS'unda RAM voltaj ayari hariç her türlü ayar var. Islemcinizi rahatlikla overclock edebilirsiniz.
Anakart kurulum sirasinda sorun çikartmadi. Beraberinde gelen sürücüler kolaylikla ve problemsizce kuruldu.
Simdi i845-G çipsetli Epox 4G4A+'a bakalim.
Epox 4G4A+( i845G )

Bu çipset için bir benzetme yapmak gerekirse nForce gibi oldugunu söyleyebiliriz. i845-G çipseti, onboard ses karti yaninda onboard ekran kartina da sahip. Bu ekran kartinin üreticisi de Intel.
Anakartin Yapisi:
Anakart özellikler bakimindan 4BEA'ya benziyor.
133 MHz destegi var. MAX 2GB RAM destekliyor. Desteklenen RAM'in türü DDR 266. Yine bu çipsette de güney köprüsü ICH 4.
Yani USB 2.0 destegi mevcut. Anakartta 6 adet PCI, 1 CNR slotu bulunuyor. HPT 372 destegi sayesinde RAID ve ATA 133 imkanina kavusuyoruz.
Yine bu anakartta da ikisi opsiyonel olmak üzere toplam 6 USB port destegi var.
Entegre özellikleriyle öne çikan bu anakartta entegre LAN da -Realtek- bulunuyor. On board ses karti nForce gibi degil ama dijital baglanti için gerekli SPDIF çikisini koymayi ihmal etmemisler. Fakat kutudan SPDIF için bir kablo çikmadi.
Basta da söyledigim gibi kuzey köprüsünde entegre ekran karti bulunuyor.



Kuzey köprüsü sik görünümlü bir heat sink ile sogutuluyor. AGP slotunda klips bulunuyor.

Anakartin sag alt kösesinde RAID ve Floppy portlari var.

AMD anakartlarindan hatirladigimiz hata gösterme LED'i bu anakartta da var. Yeni, küçük olan versiyonundan koymuslar. LED'in hemen yaninda HPT 372 kontrolcüsünü görüyorsunuz.
Bu anakart da kurulum asamasinda bir sorun çikartmadi. Anakartin üstünde BIOS'da olmasini tercih edecegimiz bir jumper yok.
Yalniz kurulumda dikkat edilmesi gereken bir nokta var.
2. ve 3. RAM slotlari paylasimli. Yani ilk slotu doldurduktan sonra 2. ve 3. slotlari gelisi güzel dolduramiyorsunuz. Çift taraf tek taraf sorunu ortaya çikiyor.
Neyseki kitapçikta RAM'leri nasil takmaniz gerektigi gösterilmis.
Sürücüler BIOS ve Kutulama

Resimde belli olmuyor ama kutu, AMD anakarlarinda oldugu gibi çanta seklinde.
Sürücüler yine oldukça rahat ve sorunsuz kuruldu. BIOS'da ise overclock için gerekli her ayar var. Ancak bir tanesi çok önemli ve alim kararinizi direk etkileyecek: Anakartin 4/5 böleni var.
Peki bu ne demek ?
Daha önce de söyledigim gibi i845-E ve G, DDR 266 RAM destekli. Yeni Pentium 4'leri i845-E üzerinde DDR 333 RAM ile kullanmak için FSB'yi 166MHz yapmaniz gerekiyor. Tabii bu sirada islemcinin hizini da artiriyorsunuz. Bu durumda islemci 166MHz de ulasacagi hizi kaldirmayabilir. Ancak 166MHz'ye çikarsaniz ve CPU normal çalisirsa o zaman sorun yok. Yine bir ayar sayesinde PCI ve AGP hizini standat 33/66 MHz ayarinda tutabiliyorsunuz.
Ancak 4G4A'da çok daha iyi bir özellik var. 4/5 çarpani sayesinde islemcinin 133Mhz de kalmasini saglayarak DDR 333MHz RAM kullanabilirsiniz. 133:4= 33x5= 166MHz. DDR oldugu için 2 ile çarpiyoruz ve 333MHz.
Yani alacaginiz yeni 133 MHz'lik islemcilerle hiç sorun yasamadan DDR 333 RAM kullanabilirsiniz. Tek yapmaniz gereken BIOS'dan RAM ayarini DDR 333' e getirmek. Evet aynen böyle yaziyor.
SIS 645DX çipseti bu isi yapiyordu zaten ama Intel'in çipsetinde de olmasi birçok kisiyi mutlu edecektir.
Anakartlari tanimis olduk. Simdi performanslarini görecegiz. Önce test sistemi.

TESTLER
Test sistemi ( INTEL)
Anakart: Epox 4BEA ve 4G4A+ Islemci Pentium 4 2.4GHz RAM 2x 256MB DDR 266 CL2 RAM Leadtek Geforce 3 Ti 200 (231/485) Maxtor D740X DL 40 GB HDD SB Live! Ses Karti 16X Asus DVD-ROM 24X Yamaha CD Yazici Windows 2000 Pro

Test sistemi ( AMD )
Anakart: MSI nForce 420-D Islemci: Athlon 2000XP RAM 2x 256MB DDR 266 CL2 RAM. Leadtek Geforce 3 Ti 200 (231/485) IBM 60 GXP HDD SB Live! Ses Karti 5X Sony DVD-ROM 16X LG CD yazici Windows 2000 Pro
Artik testlere geçelim.
SYS Mark 2000

Bu testte AMD yok. nForce SYSmark ile sorun çikariyor.
i845-G rakiplerine fark atiyor. SIS 650, 645'in entegre ekran kartli çözümü. Performanslari yakin. O yüzden buarada 645 DX çipseti hakkinda da fikir edinmek mümkün.

Yine i845-G önde. i845-E ve SIS 650 sirayla takipteler.
Ziff Davis Content Creation 2001

Bu testten itibaren AMD yarisa dahil. i845-G yine rakiplerini hissedilir sekilde geride birakmis. AMD ikinci.
SIS 650 ile i845-E arasinda çok fark yok ama hangisi alinmali sorusunun cevabini daha sonra verecegiz.

Bu testte Intel çipsetleri önde ve birbirlerine yakin sonuçlar vermis. SIS'in geri kaldigi gözden kaçmiyor.
PC Mark 2002

Burada en düsük sonuçlar islemcinin zayif kalmasi nedeniyle AMD nForce ikilisinin. Diger 3 anakart da yakin sonuçlar verdi. Ancak i845-E'nin düsük bellek performansi aradan siritiyor.
Hayra alamet degil.
Sisoft Sandra Professional

Bu testte genelde yakin sonuçlar çikti. Athlon 2000 XP'nin P4 2.4 GHz ile çok yakin sonuçlar vermesi bu islemcinin hala ne kadar iyi bir islemci oldugunu gösteriyor. i845-E yine en düsük sonucu aldi.

Sandra testlerinde Intel platformlari genelde yakin sonuçlar verdi. Her iki test de islemci gücüne 'asildiklarindan' platformlar geri planda kaliyor. 2000XP de burada geride kaliyor. Ama yinede kötü degil.

Ve önemli bir test daha. DDR 266 ile alainabilecek bant genisligi en fazla 2.1GB/s yani 2100MB/s'dir. i845-G bu sinira en çok yaklasan platform oldu. Intel, i845-G'nin DDR 266'nin suyunu sikmasi için özen göstermis.
Ancak ayni özenin i845-E'ye gösterilmedigi ortada. Sonuç ancak felaket diye yorumlanabilir. i845-E'nin zayif bellek performansi su nedenlerden kaynaklaniyor olabilir:
1- Hazir olmayan BIOS
2- Hazir olmayan sürücüler
3- Çipset problemi
Ilk durum Epox, digerleri ise Intel'in sorumlulugunda.
Düsünürsek i845-E'nin BIOS'unun hazir olmamasi ihtimali zayif. i845-G'de sorun yoksa E'de neden olsun. G çipseti E çipsetinin entegre ekran karti sunan hali. Yani aslinda çok fakli degiller.
2-Sürücülerde mi hata var diye i845-E yi söküp G'yi taktim. Sürücüler de nerdeyse ayni oldugundan uyum sorunu olmadi ve testleri tekrarladim. i845-E'nin düsük sonuçlar verdigi ortamda i845-G yine yüksek sonuçlar verdi.
Bence sorun ilk iki seçenekten kaynaklanmiyor ama yinede bir açik kapi birakalim. Eger sorun çipsetten kaynaklaniyorsa ya Intel yeni revizyonlar çikaracak ya da bu anakart pek ilgi görmeyecek. Bunlari zaman gösterecek.
Simdi OpenGL testleri.
Quake 3

i845-G'nin performansi oyunlarda da hayli iyi. Yüksek çözünürlükte yine ekran karti limiti konusuyor.
Jedi Knight 2

Jedi Knight Quake 3 motorlu olmasina ragmen Quake kadar ekran karti limitli degil. Sistemin genel hali oyunun performansini etkiliyor. O yüzden yüksek çözünürlükte i845-G farkini yine ortaya koymus. i845-E ise düsük bellek performansi nedeniyle geride kalmis.
3D Mark 2001 SE

Default ayarlarinda çalistirdigim 3D MArk 2001Se de ekran kartli limitli ancak sistemin genel performansindan etkileniyor. Bu yüzden i845-E'nin zayif bellek performansi burada da kendini gösteriyor.
Cinema 4D

Burada raytracing sonuçlari önemli. Intel platformlari islemci gücünü gösteren bu benchmarkta dogal olarak esit sonuçlar vermis.
FlaskMPEG/Divx5Pro

Bu ve alttaki 2 testte düsük degerler daha iyi. En düsük degerleri yine i845-G veriyor.
Musicmatch Jukebox

Bu uygulamalarda platformlarin etkileri genelde az.
Winzip 8

Winzip'de XP 1600, P4 2.4GHz'nin hayli arkasinda kalmis. Yine platformlar arasinda fark yok. Simdi gelelim i845-G ile ilgili merak edilen bir konuya. Entegre ekran kartinin performansi ne olacak?
Hemen görelim.



Iki testin sonucu da o kadar kötüki ortada bir sorun oldugu açik. 2D olarak en ufak problem yok ama sanki kartin 3D özellikleri çalismiyor gibi.
Geforce 2MX 400 ayari olacagi söylenen bu kart S3 Trio kadar çalisiyor!
Ben bunu da bir sorun olarak algiliyorum ve düzelecegine inaniyorum. Performansin böyle olmamasi gerekirdi.
Bu arada bir test daha yaptim. Bildiginiz gibi entegre ekran kartlari sistem bellegini kullaniyorlar. Bu durumun sistemin bellek performansini nasil etkiledigini görmek için Sandra'yi kullandim.
i845-G onboard Intel ekran karti

Nerdeyse 2000MB/s veren kartin haline bakin. Entegre ekran karti bellek performansini çok kötü etkiliyor. Merak ettim ve nForce'da bulunan entegre Geforce 2MX çekirdeginin bellek üstündeki etkisini de test ettim.
nForce onboard Geforce 2 MX

Düsüs çok daha az.

i845-G'nin onboard ekran karti su haliyle sadece görüntü almak için kullanilmaya uygun.
Testler bukadar. Testler sirasinda hiçbir anakart sorun çikartmadi ve hepsi gayet stabildi.
Sonuç
i845-E ve G çipsetleri 133MHz Pentium 4'lere Intel çipsetli DDR platform çözümü getiriyorlar. Bildigimiz gibi birçok insan Intel islemciye Intel anakart almayi tercih ediyor. Bu bakimdan bu anakartlarin varligi önemli.
Her iki anakartin da resmi olarak DDR 333 desteginin olmamasi kötü tabii ama 4/5 çarpani bu sorunu hallediyor. Sanirim her anakartta bu çarpani görecegiz o yüzden su durumda i845-G'nin simdiden DDR 333 destekledigini söyleyebiliriz. Intel bu çipsetlerin DDR 333'ü resmi olarak destekleyecek versiyonlarini da 845PE ve GE çikaracak. Daha sonrada bir dual DDR platformu gelecek.
Hatirlatmakta fayda var: CL2 olarak çalisan bir DDR 266, CL 2.5 çalisan bir DDR 333 RAM'e esit performans veriyor. Tabii kaliteli bir DDR 333 de CL 2 çalisabilir. O bakimdan elinizde CL2 bir DDR 266 RAM varsa DDR 333'üm yok diye üzülmeyin.
Simdi durumu özetlersek:
i845-E'nin bellek performansi kötü. Bence SIS 645 DX'e rakip olamaz. Üstelik SIS'in DDR 333 hatta 400 ile çalisma özelligi var. Yani i845-E yerine SIS 645 DX daha mantikli.
i845-G ise oldukça iyi performans veriyor.
i845 E ve G çipsetlerinin haberlerini ilk duydugumuzda performanslarinin pek parlak olmadigi söyleniyordu. Anlasilan Intel bazi iyilestirmeler yapmis.
Testlere bakilirsa i845-G hayli iyilestirilmis. i845-E ise iyi degil.
i845-G'nin kusuru ise onboard ekran karti. Hem 2D disinda ise yaramiyor hem de anakartin fiyatini artiriyor. Performans olarak ise bu çipset SIS 645 DX'den daha iyi.
Suan kesin olmayan fiyatlar su sekilde:
Epox 4BEA: 118$+KDV
epox 4G4A+: 144$+KDV
Yeni Pentium 4'ler için en uygun DDR platformu bence i845-G. En iyi DDR çözüm ise dual DDR platformlari olacak.
Eger i845-G pahali geldiyse sakin E çözümünü tercih etmeyin SIS 645 DX alin. Asus P4S533 115-120$ arasi.
i845-G çipsetli Epox 4G4A+'i islemcisine DDR platform arayan herkese önerebilirm. Her türlü overclock imkani ve DDR 333 destegi ile kendisinden bekleneni veriyor. i845-E'li Epox 4BEA ise çipsetten kaybediyor simdilik. Bu durum baska anakartlari test ettigimizde daha da netlesecek.

abi yok boyle bi sey ellerine saglik devamini bekleriz

guzel bir calisma ama 2-3 sene gec degil mi bunun icin?

i854E cok eski bir yongaseti... Ayrica lutfen kaynak belirtmeden c/p yapmayin...